Verduurzaming van e-commerce: hoe meten en reduceren we CO₂e-uitstoot?
E-commerce is een snel groeiende sector in de Nederlandse economie. Zo staat al vast dat in de eerste helft van 2024 meer dan 173 miljoen aankopen zijn gedaan, met een totale waarde van 17,5 miljard euro (een stijging van 6%). Deze groei zet naar verwachting door, met een voorspelde groei in 2025 van 8%. Ook internationaal gezien zijn Nederlanders de grootgebruikers van de online retail, met het hoogste aandeel actieve internetgebruikers die online diensten en producten inkopen.
Maar deze groei gaat gepaard met toenemende zorgen over duurzaamheid en steeds meer bedrijven en consumenten stellen steeds hogere eisen aan environmental, social en governance (ESG)-aspecten. Voor de toekomstbestendigheid van e-commerce is het belangrijk om hierop te anticiperen en een duurzaamheidsstrategie te implementeren. Een kernonderdeel van deze strategie is de route naar klimaatneutraal ondernemen.
In deze blog gaan we dieper in op de CO₂e-uitstoot van e-commerce en geven we antwoord op de volgende vragen:
Hoe wordt de CO₂e-uitstoot binnen e-commerce gemeten?
De eerste stap naar een klimaatneutrale bedrijfsvoering is het vergaren van inzicht: waar bevindt zich de meeste CO₂e-uitstoot? Een uitdagende vraag, zeker omdat veel emissies misschien niet direct door het bedrijf zelf worden uitgestoten, maar upstream of downstream van de organisatie plaatsvinden. Om dit proces inzichtelijk te maken, is het Greenhouse Gas (GHG) Protocol opgesteld, een internationaal erkende leidraad waarmee alle directe en indirecte uitstoot van een bedrijf wordt opgedeeld in scope 1, 2 en 3.
Scope 1 – Directe emissies
Scope 1 bevat alle emissies die direct door de eigen activiteiten van het bedrijf worden uitgestoten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan gebruik van bestelbusjes met fossiele brandstof en het verwarmen van magazijnen met een gasboiler.
Scope 2 – Indirecte emissies uit energie
Deze scope heeft betrekking op alle indirecte uitstoot die plaatsvindt door energie die je als onderneming inkoopt voor bijvoorbeeld de verlichting van een magazijn, het opladen van elektrische wagens of voor gebruik van productiemachines. De uitstoot die gepaard gaat met deze energieopwekking, heeft dus al eerder in de keten plaatsgevonden.
Scope 3 – Alle andere indirecte emissies
Dit is de meest uitgebreide (en daarmee ook meest complexe) scope waarbinnen alle andere bronnen van indirecte CO₂e-uitstoot vallen. Binnen e-commerce zijn de meest relevante processen:
- Productie van goederen
- Transport door externe partners
- Retourzendingen
- Gebruik van verkochte producten
- Productie en afvalverwerking van verpakkingen
Deze processen dragen in grote mate bij aan de totale CO₂e-uitstoot van de sector. Door het GHG Protocol in te zetten, ontstaat een duidelijk overzicht van de uitstoot binnen de organisatie en de gehele keten. Deze inzichten vormen vervolgens een goede basis voor het implementeren van effectieve reductiemaatregelen.
Life Cycle Assessment
Wanneer er behoefte is aan een gedetailleerde analyse van specifieke bedrijfsprocessen, kan het waardevol zijn om een Life Cycle Assessment (LCA) uit te voeren. Een LCA is een wetenschappelijke methode die de totale impact van een product of dienst kwantificeerbaar maakt. Deze methode is al meer dan 50 jaar in ontwikkeling, en is internationaal gestandaardiseerd onder de ISO 14040 en ISO 14044 richtlijnen. De ‘life cycle’ van de LCA staat voor de gehele levensduur van een product, waarbij in een 100% circulaire economie het einde van het ene product (en daarmee het afval) de grondstoffen voor een nieuw product vormen.
Met behulp van een LCA wordt vastgesteld waar precies in de levenscyclus van een service of product de meeste CO₂e-emissies vrijkomen. Met dit inzicht kan vervolgens een duurzaam alternatief worden geselecteerd, door bijvoorbeeld andere keuzes te maken in grondstoffen, of een andere manier van transport.
Wel kan het uitvoeren van een volledige LCA een tijdrovend en intensief proces zijn. Een goed alternatief is daarom de Fast Track LCA. Hoewel deze methode minder accuraat is, worden hiermee op een efficiënte manier de meest CO₂e-intensieve processen geïdentificeerd.
Hoe kan CO₂e-uitstoot in de e-commerce sector worden teruggebracht?
Het in kaart brengen van de directe en indirecte emissies stelt bedrijven in staat om strategische keuzes te maken in CO₂e-reductie. Onderzoek van STAND.earth laat bijvoorbeeld zien dat transportgerelateerde emissies tot wel 50% afkomstig kunnen zijn van last-mile delivery. Door over te stappen op een duurzame bezorger (met een elektrisch wagenpark en fietskoeriers) kan veel uitstoot worden bespaard. Ook kunnen veel emissies worden voorkomen door het verminderen van verpakkingsmateriaal en het aantal retourpakketten.
Uit onze eigen ervaringen in de ondersteuning van e-commerce bedrijven zien we vooral veel potentie in het verduurzamen van het productieproces van goederen. Welke processen dit zijn, verschilt sterk per bedrijf, maar het uitvoeren van de hierboven beschreven Fast Track LCA geeft een sterke basis voor het maken van effectieve keuzes. Zo kan het produceren van een duurzamer en steviger product in eerste instantie de CO₂e-uitstoot verhogen, maar de uiteindelijke uitstoot van de hele levenscyclus verlagen doordat het product langer meegaat.
Welke ondersteuning biedt ImpactNow?
Het verduurzamen van bedrijfsprocessen is vaak een complexe en uitdagende onderneming waarin een one-size-fits-all benadering niet altijd werkt. ImpactNow biedt pragmatisch maatwerk in zowel het meten als reduceren van de CO₂e-voetafdruk. Zo hebben we veel ervaring met het GHG Protocol en het uitvoeren van Fast Track LCA’s.
Wil je aan de slag met verduurzaming? ImpactNow helpt je verder!
Ook aan de slag? neem contact op
Koen Sluys – duurzaamheidsadviseur